BOŞANMA KARARI VE SÜRECİN YÖNETİMİ
Boşanma, çok boyutlu bir aile değişim sürecidir. Şahısların hayatında boşanma, en çok gerilim yaratan olaylardan biridir ve hayatları içinde bir kırılma noktası olarak kıymetlendirilir. Şahısların var olan ömür biçimi boşanma ile birlikte değişmektedir. Bu sebeple bundan derinden etkilenecek ve süreç onları zorlayacaktır. Boşanmadan sonra eşlerin evliliği bitse de çocuk sahibi olan çiftler için ebeveynlik münasebetleri kalıcı olduğundan ailenin yeni bir yapılanma sürecine girmesi gerekir. Genelde bu süreç duygusal çalkantılarla geçtiğinden akıl ile yönetilmesinden uzaktır. Bu süreçte taraflar ve çocuklar tarafından inşası sürecinde uzman takviyesi alınması herkesin en az ziyan almasına yardımcı olur. Bu sebeple, boşanma öncesi ve sonrasında baş etme marifetleri ehemmiyet kazanmaktadır.
Boşanma, bireylerin yeni bir yaşama ahenk sağlamasını gerektiren bir geçiş ve kriz durumu olarak ortaya çıkmaktadır. Aileler, boşanma süreci ve sonrası periyotta sağlıklı boşanma süreci yaşamaları için psikoeğitim ve ferdi müdahalelere muhtaçlık duyarlar. Aileler ve arkadaşlar sürece dâhil olup taraf olduklarında ve eşlerin birlikte kurmuş oldukları toplumsal bağlarda de çatlak sesler çıkar ve süreci yaşayan çiftler farkında olmadan çok fazla yıpranabilir.
Boşanmaların temel özellikleri; öfke ve güvensizlik, sözel ve fizikî şiddet ve iletişimsizliktir. Çocuklu ailelerde de yaşları kaç olursa olsun çocuklar bu durumdan çok etkilenmektedir. Ebeveynler, çocukların gereksinimleri ve ruhsal durumlarını kendi gereksinimlerinden ayırt etme konusunda zorluk yaşayabilirler. Bu cins çatışmalı boşanmaların nedenleri, eşlerin birdenbire bu kararı vermesi ya da aldatma olarak ortaya çıkmaktadır.
Boşanma süreci aslında tüzel olarak boşanma kararından çok daha evvel başlar. Bazen çocukların eğitim durumu, maddi sebepler, toplum baskısı v.b sebeplerle ertelenebilir. Boşanma öncesinde ‘kriz süreci’ aslında yaşanmıştır, bireyler ortasındaki bağlar çözülmüş ve aile kimliği parçalanmaya başlamış yahut büsbütün bitmiştir.
Unutulmamalıdır ki; evliliğe son verme kararı, evlenme kararından daha zordur. Yıllarca tahammül edilen davranışlar artık öfke ve kızgınlık yaratmaktadır. Süreç başladığında iki tarafın yansısı farklı olabilmektedir. Genel olarak süreci başlatan kişi tarafından yas süreci başlamış olduğu için bu sürece daha hazırlıklı olabilmektedir. Terk edilen daha hassas olabilmekte ve inkar, mutsuzluk, tasa ve pişmanlık üzere hisler ortaya çıkmaktadır.
Genelde bayanlar için anne ve eş olmak birlikte tanımlanır. Bayanlar evliliğin yürümesinde kendilerini sorumlu görebilmektedir. Bu sebeple bayanlar, boşanma psikolojisi ile birlikte ‘başarısız’ hissedebilir ve boşanma psikolojisini atlatmakta zorlanabilirler. Erkekler ise daha çok çocukları ve mesken tertibin değişimi ile ilgili düşünce yaşayabilmektedir.
Boşanma sırasında öfkenin gerisinde yatan bir his da hüzün ve geçmiş yılları kaybedilmiş üzere hissetme duygusudur. Öfke, duygusal yoğunluğun bir bakıma dışa vurumudur. Acının, terkedilmenin, dehşetin ya da suçluluğun bir dışavurumu olabildiği üzere altta yatan hüznün bir işaretidir. Tıpkı vakitte içinde ağır bir hasret, keder ve acı üzere hisleri da barındırır. Bu duygusal çalkantılar ile boşanma süreci sonrası hayatlarını planlama ve düzenleme hünerlerini kaybeder ve bir müddet savrulurlar.
Çocuklu aileler için boşanmak daha zorlayıcı olabilmektedir. Ebeveynlerin ortasındaki çatışma çocuğu olumsuz tarafta etkileyebilmektedir. Ebeveynin yeni ömür tertibinde yaşadığı zorluklar çocuklara da yansır. Taraflar istemeden de olsa çocuklarını yaşadıkları bu sürece ortak etmiş olurlar. Boşanma sürecini akılcı yönetebilmek için profesyonel dayanak yararlı olacaktır.
Ceyda YÜCETÜRK KARAKAYA
Aile Danışmanı
