“Bir veli ile karşılaşan hırsızın, bütün gördüğü onun cepleridir.”
Hepimizin doğuştan gelen yapısal özellikleri ve istidatları var. Lakin, kendimizle ilgili algımız, ikili bağlarımız üzerinden şekillenmeye başlar. Bu bağlantılar aracılığıyla bir kimlik ve benlik algısı oluştururuz. Akabinde, babamız ve başka beşerlerle kurduğumuz bağlar, daha kemikleşmiş bir yapı kazandırır. Lakin, insanın birinci ve en temel bağ dinamiği, annesiyle kurduğu bağdır.
Terapilerde, annelerden sıkça kelam ederiz; bazen sevgiyle, bazen kızgınlıkla anılırlar. Geçmiş yaşantılarımızdan kalan tüm bu miras, bizi biz yapan kıymetlere artık öteki bir gözle bakabilmenin kapısını ortalar. Fakat, geçmişi sorgulamak bazen insanı “keşke diğer bir ailede doğsaydım” ya da “ailemle hiç görüşmesem olmaz mı?” üzere fikirlere sürükleyebilir. Bu ise, “at kurtul” sisteminin bir yansımasıdır; tıpkı çağımızın fast-food düzgünleşme dilekleri üzere…
Madem ki bu ilgiler, bizim kendimize, diğerlerine ve dünyaya dair algımızı şekillendirdi, o halde değerli olan onların zihnimizdeki temsillerini anlamaktır. Zira fiziki olarak uzaklaşmak yahut geçmişimize öfkeyle yüklenmek, taşıdığımız manaları bizden uzaklaştırmaz. Zati uzaklaştırmamalı da…
Tam da artık, muhabbet ettiğimiz beşerler, bulunduğumuz ortamlar, seçtiğimiz meslekler, ilgilendiğimiz sanat ya da spor kolları, hatta yeme içme alışkanlıklarımız bile ailemizden bize kalanların bir toplamıdır. Şayet içsel bir yolculuktaysak, insanlarda sevdiğimiz yahut hoşlanmadığımız özellikler, bir diğerinden rahatsız olmak ya da hayranlık duymak, hastalıklar yahut kayıplar karşısındaki duruşumuz – tümü, bakım verenlerimizle kurduğumuz ilgilerin bir mirasıdır.
Bütün bunları ferdî yaşantımızda fark edemediğimizde, karşımıza çıkan insanları gerçek bedelleriyle görme talihini da kaybederiz. Tıpkı bir hırsızın, bir veliyle karşılaştığında onun ceplerine odaklanması üzere… Bizim de diğerlerinde gördüğümüz şey, kendi iç dünyamızın bir yansımasıdır.
Eğer birinde nezaket görüyorsanız, naziksiniz.Muhabbet buluyorsanız, muhabbetlisiniz.Birini kıskanç buluyorsanız, tahminen de kendinizle ilgili göremediğiniz bir yanınız vardır. “Şimdi kendimle uğraşmayayım, aslında bende kıskanılacak şeyler var.” diyerek yavaşça uzaklaşan, tahminen de kendi gölgemizdir.
Neye odaklanıyorsak, kimleri ve neleri seviyor, neye paha veriyorsak, sohbetlerimiz hangi bahisler etrafında şekilleniyorsa, bilelim ki istidadımız o taraftadır. O halde geçmişi silmek değil, paka çekmek muhtaçlığımız olan şeydir.Suçlu annemiz ya da babamız değildir; sonuç da onların bizden esirgedikleri değil.
Asıl atalet, hırsız olduğumuzun farkına varamamaktır. Ve şayet bunu anlarsak, işte o vakit velideki hikmet kendini göstermeye başlayacaktır.
